Moesstraat 20

Moesstraat 20 heeft dit jaar de status van monument gekregen. Moesstraat 20 is waarschijnlijk bij de meeste mensen niet echt bekend, want het ligt enigszins verscholen op een groot binnenterrein. Het is echter een uniek stukje stad met een rijke en interessante historie. Vanuit het plantsoen gekomen ligt het aan de linkerkant van de Moesstraat en is bereikbaar door een poortdoorgang. Het is een voormalig klooster met een grote, deels ommuurde tuin. Het is gebouwd in opdracht van het kerkbestuur van de Heilig Hartkerk voor de Zusters Franciscanessen van de Heilige Familie naar ontwerp van de Groninger architect A.Th. van Elmpt.

Het maakte deel uit van een katholieke enclave die in de eerste decennia van de vorige eeuw ontstond tussen de Moesstraat en de Tuinbouwdwarsstraat. In 1914 werden de Heilig Hartkerk en pastorie gebouwd, in 1916 een lagere school gevolgd door het klooster en een verenigingsgebouw in 1919. In 1922 kwam er nog een bewaarschool bij met voor de leraressen het huis van de Zusters van O.L. Vrouw. De Heilig Hartkerk en de pastorie zijn - op de toren na - afgebroken in 1994, de overige gebouwen staan er allemaal nog.

Ramen in de kapel

Het voormalige klooster aan de Moesstraat bevat veel elementen die nog herinneren aan de oorspronkelijke functie. Het mooiste voorbeeld hiervan is de kapel op de eerste verdieping met zijn gebrandschilderde glas-in-loodramen met voorstellingen van heiligen en bloemmotieven. En wie in de besloten tuin zit waant zich eigenlijk direct in de kloostersfeer van vroeger.

De Zusters Franciscanessen hebben tot 1980 in het klooster gewoond en gewerkt. Ze werkten in de thuiszorg en verpleegden zieken uit de buurt in het klooster. Toen zij verhuisden betrok een groep kloosterlingen, Fraters van Utrecht, het klooster en stichtten er een oecumenische communiteit. Het was een tijd waarin allerlei kloosters zochten naar een nieuwe invulling van het religieuze leven en er werd intensief geëxperimenteerd met kleinere communiteiten. De meeste was geen lang leven beschoren maar deze leefgemeenschap bleek een langere adem te hebben. De gemeenschap groeide uit tot een vriendenkring van zo'n twintig participanten en werd in 1982 omgezet in een onafhankelijke vereniging, de Terebint geheten. Het was een gastvrije gemeenschap, open naar de buurt en met aandacht voor maatschappelijke noden. De Terebint heeft zich lange tijd toegelegd op de opvang van vluchtelingen. In 1998 hief de vereniging zichzelf op.

Eén van de fraters woont er echter nog altijd.

Grote zaal

In diezelfde tijd, zo'n 25 jaar geleden, was er een groepje enthousiaste mensen dat de droom had een centrum voor spiritualiteit te beginnen in het noorden van het land. Het oude klooster in de Moesstraat paste bij die droom, een plek van rust en stilte in de stad. De Terebint werd benaderd en het groepje werd hartelijk ontvangen. Het sloot aan bij een behoefte want de mensen van de Terebint wilden graag zenmeditatie leren. Zo ontstond Centrum De Poort. Tot op heden zit De Poort in het oude kloostergebouw.

Verder biedt het gebouw huisvesting aan acht studenten die de voormalige zusterkamertjes op de verdiepingen bewonen. Deze studenten vormen een christelijke leefgemeenschap, convivium Het Moeshoes. Het is één van de acht convivia van St. Ruimzicht.

Dag vd Aarde met wethouder Jannie Visscher 25 april 2009

In Centrum De Poort worden cursussen, lezingen, dagen en weekenden gehouden rondom spiritualiteit. Vanuit verschillende invalshoeken is er aandacht voor de geestelijke weg. Er zijn o.a. cursussen over de christelijke mystiek, de kabbala, zenmeditatie en ook vormen zoals schilderen, zang en dans.

Op 8 januari 2011 is de open dag voor het nieuwe cursusseizoen, een gelegenheid om eens een kijkje te nemen op deze bijzondere plek en kennis te maken met het cursusaanbod. (www.centrumdepoort.nu)

Rigtje Wijngaarden