Eind van de wereld.
Als ik op de zeedijk in de Emmapolderachter sta en ik richt mijn blik op Rottumeroog of Rottumerplaat, dan denk ik: dat is het eind van Nederland. Deze eilandjes liggen zo verloren in de Waddenzee op de grens van de Noordzee en ze zijn bovendien onbewoond. Tijdens het broedseizoen houden een paar vogelwachters er toezicht om te voorkomen dat er mensen komen. De eilanden zijn verboden gebied en laat dat maar zo blijven. Het is het domein van de vogels.Vanaf de zeedijk zie je de eilanden van de waddenzeekant.

Een bijzondere ervaring is om deze eilanden vanaf de Noordzee te zien. Dat geluk had ik een aantal weken geleden. Samen met een kennis maakte ik een tocht van Harlingen naar Delfzijl over de Noordzee, dit is een tocht van ongeveer 200km. Dat gebeurde met de voormalige zeesleepboot Holland van rederij Doeksen op Terschelling. De Holland is een prachtige oude zeesleper van bijna 60 meter lengte en bijna 10 meter breed. Er staat een prachtige oude 10 cilinder Werkspoormotor dieselmotor in van 2200 pk. Het schip is gebouwd in 1951 op de werf van Ferus Smit in Foxhol. Je passeert de eilanden Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog en dan Rottumerplaat en Rottumeroog, heel bijzonder om die kleine eilanden daar te zien liggen. En dan varen we langs het Duitse eiland Borkum via de Eems naar Delfzijl. Dit is leuke aardrijkskunde.

Maar nu terug naar ons hoofddoel: Rottum.

De tocht vanuit Noordpolderzijl naar Rottum gaat via de volgende geulen in de Waddenzee: de zuidoost Lauwers, Boswad en Schild. Het is ongeveer drie uur varen, maar onderweg is er veel te beleven.Toen we langs Rottumerplaat voeren zagen we ongeveer 340 zeehonden op de zandbank voor het eiland, die lagen te rusten en te genieten van de zon.

Onderweg werden we ook verrast door zwemmende eidereenden, groepjes vliegende dwergsterntjes, luidkeels tepietende scholeksters, dat zijn toch geweldige herrie makers, met hun zwart-wit verenpak en vuurrode snavel (Klik op foto rechts). Langzamerhand naderden we ons doel: Rottumeroog. Hier laat de schipper het schip droog vallen. We moeten nog wat geduld hebben om van boord te kunnen, want het water stond nog te hoog. Dat gaat via een laddertje dat buitenboord wordt gehangen,want er is geen haventje of aanlegsteiger.

Pootje baden.
Eindelijk was het dan zover om via het laddertje naar beneden te klauteren om het eiland te betreden. Vervolgens sta je dan met je voeten in het zeewater. Toen begonnen we aan een half uur durende wandeling over een gedeeltelijk ondergelopen stevige waddenbodem. die bestond gelukkig uit zand. In de achter gebleven plasjes zag je allerlei kleine visjes zwemmen , maar ook honderden uitwerpselhoopjes van wadpieren die uit de zeebodem omhoog kringelden. De bodem lag bezaaid met schelpen van grote strandgapers, kokkels, nonnetjes, stevige strandschelpen en heel veel grote lange scheermessen, dit is ook een schelpensoort.

Zo kwamen we op we op het eiland aan met de gietijzeren kaap, die het eiland vanuit de verte zo herkenbaar maakt. Vroeger deed het dienst als baken voor de scheepvaart. We werden welkom geheten door de boswachter en konden we aan een wandeling over het eiland beginnen.

Vlinders en zwaluwen
Het eerste wat mij opviel waren een aantal heidevlinders, een vlindersoort die ik lange tijd niet gezien had. In een van de wanden van de werkschuur was een opening gemaakt waardoor boerenzwaluwen in en uit konden vliegen om hun jongen te verzorgen. Het gezellige gekwetter van de zwaluwen bracht een blijde stemming teweeg. De vogels hadden geen gebrek aan voedsel, want de dazen en ander steekgespuis probeerden ons het leven zuur te maken.

Onze wandeling voerde naar het strand waar nog het restant van het oude voogdhuis van Toxopeus te zien was. Maar er waren ook prachtige stroomribbels en mini geultjes in het zand, gevormd door het wegstromende zeewater.
In de duinen kun je allerlei planten zien, zoals teunisbloem, rode ogentroost en zeepkruid. Op de kwelder zie je een heel andere vegetatie, namelijk zoutminnende planten. De mooiste is naar mijn mening lamsoor, deze plant kleurt de kwelder op sommige plekken paars. Andere planten zijn zeekraal en zeealsem, zeeraket, zeemelkdistel en zeeaster. Dit is maar en klein gedeelte van de 130 plantensoorten die op Rottum te vinden zijn. Door het ruwe klimaat leven er niet zoveel plantensoorten, maar wel bijzondere planten die zijn aangepast aan de omstandigheden die hier niet al te vriendelijk zijn. O

Onderstaande foto's staan op  www.kuleuven-kortrijk.be/bioweb. Foto's aanklikken.

De vogelwereld
Op Rottumeroog en Rottumerplaat broeden samen ruim 30 vogelsoorten, dit zijn typische kustvogels.Ze maken hun nest op de grond . De eilanden vormen een ideale broedplaats voor vogels omdat er geen natuurlijke belagers zijn zoals vos en hermelijn. Hier leef je in een wereld van rust en ruimte met het geluid van de branding als achtergrond muziek.
Maar een blik op het Duitse eiland Borkum een paar kilometers naar het oosten in de monding van de Eems met zijn grote witte gebouwen, laat ons weten dat daar het leven van alledag wordt geleefd.
Zo komen we na een fijne wandeling en veel wetenswaardigheden rijker weer bij het gebouw van Staatsbosbeheer aan.

We moeten weer terug naar ons schip voor dat het water te hoog komt om er door te gaan, want de vloed komt onverbiddelijk razend snel op. Het is nog een behoorlijke tippel, want ons schip lig als een minibootje helemaal aan de horizon. Bij het schip aangekomen wacht ons nog een klauterpartij om aan boord te komen en dan is het wachten op voldoende hoog water waardoor het schip los vande zandbodem komt en we weg kunnen varen. Hier wordt het leven bepaald door eb en vloed, haast hebben helpt niet, dat is de charme van dit soort eilanden.

Onderweg genoten we van de ondergaande zon en de tientallen rondzwemmende eidereenden en een enkele nieuwsgierige zeehond.We liepen nog een keer vast en de schipper was even de koers kwijt, maar alles kwam goed.
Op een kleine afstand van de geul naar Noordpolderzijl werden we nog verrast door ongeveer 14 fouragerende lepelaars. (Geluiden: Klik hier) Dit vormde een goed slot van een prachtige dag.Tegen half tien 's avonds waren we terug in Noordpolderzijl.

Rottumeroog en Rottumerplaat zijn niet toegankelijk voor publiek
Alleen via Staatsbosbeheer is het mogelijk om Rottumeroog te bezoeken en dan alleen voor en na het broedseizoen van de vogels.
Iedereen de komende tijd veel wandel-en fietsplezier
Literatuur: de folder van S.B.B.H. Flora en fauna van Rottum.

Luit Dijkstra.

Foto's tocht donateurs Holland op Noordzee door Willem Bijleveld: Klik hier of de Diaserie

Websites: Klik hier (onderaan de pagina)

Let op: Wanneer bij aanklikken van de foto van vogels geen vogelgezang te horen is: klik op Quicktime om het juiste programma te downloaden (gratis)

Websites over planten en dieren: Plantengids KU Leuven